Katten gebruiken veel lichaamstaal wanneer ze met elkaar of met ons communiceren.
Veel signalen zijn echter heel subtiel, veel subtieler dan bij een hond. Daarom is het lastig om in te schatten hoe een kat zich voelt als je niks van kattencommunicatie af weet. De stand van de oren zegt veel, net als de stand van de staart. Als een kat zijn oren een beetje opzij gericht houdt (en hij doet dit niet omdat hij even iets hoort), dan is hij geïrriteerd door het één of ander. Als een kat vaak zijn oren zo heeft, ook als hij in rust is, dan kan dat duiden op pijn of ongemak.
Als een kat met zijn staart zwiept is hij meestal ook geïrriteerd. Als u hem aan het aaien bent bijvoorbeeld en hij zwiept met de staart, dan is dat voor de kat een teken dat hij het niet meer prettig vindt en vraagt hiermee eigenlijk vriendelijk of u wilt stoppen. Als u dan niet stopt, kan hij eerst gaan blazen of grommen en kan daarna uithalen. Sommige katten waarbij deze signalen altijd zijn genegeerd of niet opgemerkt, kunnen hebben geleerd dat het geen zin heeft om deze signalen uiten, met als gevolg, dat wanneer ze het zat zijn, ze ineens uithalen of bijten. Want dat heeft immers (bij de meeste mensen met gevoel in de handen 🙂 wel effect.
Wat ook leuk is om te zien dat katten net als mensen elkaar en mensen of andere huisdieren begroeten. Ze steken dan de staart in de lucht en buigen het bovenste stukje om. Let maar eens op uw kat als u thuis komt en hij/zij komt u gedag zeggen.
Kattencommunicatie gaat niet alleen via lichaamstaal, maar ook via geur.
Geuren waar wij ons niet bewust van zijn omdat we ze simpelweg niet ruiken. Katten hebben over hun lijf verschillende geurklieren waarmee ze feromonen (een soort geurstofjes) uitscheiden. Deze klieren zitten o.a. aan beide zijden van de kop, bij de staartbasis en tussen de zoolkussentjes van de voorpoten. Een kat zet overal zijn geuren af via deze klieren, met verschillende redenen, zoals het afzetten van territorium, het onderling afspraken maken wie, waar, wanneer mag zijn en het laten weten aan soortgenoten dat ze vruchtbaar zijn. Dit doen ze d.m.v. te krabben aan bomen of in huis aan krabpalen (of met een beetje ongeluk de bank). Daarom is het zo belangrijk om voldoende krabgelegenheden in huis te hebben (niet alleen voor de nagels dus, wat veel mensen denken). Een andere manier om deze feromonen achter te laten is door kopjes te geven. Ze gaan dan met de geurklier in de kop langs een meubelstuk, of ons. Nu vind ik het vervelend om jullie uit de droom te halen, maar een kat doet dit dus niet speciaal omdat hij ons zo lief vindt 🙂 Nee hij wil het liefst dat alles wat in zijn territorium is naar hem ruikt… Dat geeft hem namelijk een veilig gevoel. Zo kan het betekenen dat een kat die heel veel kopjes geeft aan alles en iedereen een erg onzekere kat is.
Er is nog een andere manier van met geuren communiceren en die manier vinden wij mensen niet zo prettig. Deze geur is namelijk voor ons wèl erg goed te ruiken en geeft vlekken. Deze manier is urine sproeien. Ook dit wordt o.a. gedaan om territorium af te zetten, of andere katten te lokken (vruchtbare dieren), maar ook katten met stress kunnen sproeien. Overigens is het niet alleen de ongecastreerde kater die kan sproeien (wat veel gedacht wordt), maar ook de poes en gecastreerde katers kunnen urine sproeien. Wel zien we het vaker bij ongecastreerde dieren, dat is één van de redenen dat het geadviseerd wordt om katten te laten castreren wanneer ze een half jaar oud zijn.
Communiceren d.m.v. geluid doen katten weinig.
Miauwen is voor katten geen natuurlijk communicatiemiddel. Alleen kittens doen dit om hun moeder of nestgenoten te roepen. Dus als een volwassen kat miauwt in ons bijzijn, dan is dat aangeleerd gedrag. Dit hebben wij aangeleerd doordat het voor ons mensen wel natuurlijk is om d.v.m. geluid te communiceren. Wij reageren vaak op een kat die mauwt. Dus als een kitten miauwt en wij reageren daarop, dan heeft dat kitten al heel snel door dat hij hier iets mee voor elkaar krijgt, zoals een aai of iets lekkers. Ze worden beloond als ze miauwen. Hoeveel katten miauwen niet als ze eten willen en hoeveel mensen geven ze dan niet te eten? Er zijn wel rassen die duidelijk meer vocaal zijn dan andere, bijvoorbeeld de Siamees. Sommige mensen vinden dit heerlijk, anderen zouden er gek van worden… Daarom is het altijd verstandig om van te voren uit te zoeken wat de raskenmerken van een bepaald ras zijn. Het enige geluid wat katten maken in communicatie met elkaar is blazen, grommen of een soort krijsen. Dit heeft als functie het waarschuwen van de tegenstander of het uiten van pijn of angst. Het zogenaamde spinnen is iets wat kittens al doen tijdens het melkdrinken bij hun moeder. Katten doen dit wanneer ze zich prettig voelen, maar ze kunnen het ook doen wanneer ze zich extreem slecht voelen. Men denkt dat ze dan spinnen omdat ze daardoor endorfines aanmaken waardoor ze zich (mogelijk) iets beter voelen. Hoe een kat het geluid maakt en waarom precies heeft de wetenschap nog niet kunnen ontdekken. Sommigen denken dat het geproduceerd wordt door het strottenhoofd, maar dit is niet zeker.
U ziet, er is ontzettend veel te vertellen over kattencommunicatie, ik heb nog niet 1/10de verteld denk ik. Mocht u meer willen weten over de communicatie of het gedrag van uw kat, dan kunt u contact met mij opnemen via de contactpagina.